ช่วงเวลาสำหรับการเดินทางไปญี่ปุ่น

อุณหภูมิจะเย็นอยู่ที่ราว 5 องศาเซลเซียส (ประมาณ 41 องศาฟาเรนไฮต์) และปกคลุมไปด้วยหิมะในแทบทุกพื้นที่

ร้านอาหารตลอดจนร้านค้าหลายแห่งจะหยุดบริการในช่วงเทศกาลปีใหม่ไปจนถึงวันที่ 3 มกราคม (หรือบางทีก็ถึงวันที่ 6) ระบบขนส่งตลอดจนที่พักต่างๆ ยังคงเปิดให้บริการตามปกติ เพียงแต่ว่าราคาอาจจะสูงขึ้นในช่วงนี้

“เซย์จิน โนะ ฮิ (Seijin-no-Hi)” หรือ วันฉลองบรรลุนิติภาวะ (Coming-of-Age Day) จะเกิดขึ้นในช่วงวันจันทร์ที่สองของเดือนมกราคม เยาวชนญี่ปุ่นคนใดก็ตามที่อายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ในปีที่ผ่านมาจะร่วมกันเฉลิมฉลองการก้าวสู่การเป็นผู้ใหญ่ และโอกาสพิเศษนี้เด็กผู้หญิงทั้งหลายก็จะลุกขึ้นมาแต่งตัวสวมใส่กิโมโนอย่างเต็มยศ ซึ่งเป็นภาพที่เราจะเห็นได้ชินตาตามศาลเจ้าชินโตทั่วประเทศด้วย

ระหว่างช่วงเทศกาลหิมะซัปโปโร (Sapporo Yuki Matsuri หรือ Sapporo Snow Festival) บริเวณสวนสาธารณะโอโดริ (Odori Park) จะถูกเนรมิตรให้เป็นลานแสดงประติมากรรมน้ำแข็งและหิมะอันงดงาม นอกจากนี้เรายังสามารถสนุกกับสไลด์หิมะขนาดใหญ่ใจกลางเมืองได้ด้วย ช่วงเทศกาลยอดนิยมนี้ควรจองที่พักล่วงหน้าเพื่อความมั่นใจว่าจะไม่พลาดเทศกาลดีๆ แน่นอน

กุมภาพันถือเป็นเดือนที่หนาวที่สุดของญี่ปุ่น แล้วก็เป็นฤดูท่องเที่ยวของแหล่งสกีต่างๆ ที่จะได้รับความนิยมสูงสุดเช่นกัน ขณะที่วันที่ 3 กุมภาพันธ์นั้นก็ถือเป็นวันเปลี่ยนผ่านสู่ฤดูใบไม้ผลิตามหลักปฏิทินจันทรคติที่ยึดถือมาแต่โบราณ ตามความเชื่อดั้งเดิมนั้นในวันนี้ทุกคนจะมุ่งเข้าวัดและทำพิธีโยนถั่วคั่วเพื่อเป็นการปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกจากตัว

ขณะเดียวกันทุกคนก็จะตั้งตารอคอยดอกบ๊วย (หรือบางครั้งก็เรียกว่าดอกพลัม) บาน ซึ่งนี่คือสัญลักษณ์แรกที่บ่งบอกถึงการสิ้นสุดของฤดูหนาวนั่นเอง

เดือนมีนาคมยังเป็นช่วงที่เราต้องการเสื้อโคทและผ้าพันคออยู่ แม้ว่าอุณหภูมิจะเริ่มไต่ระดับขึ้นไปเรื่อยๆ จนมาถึงที่ระดับ 10 องศาเซลเซียส (ประมาณ 50 องศาฟาเรนไฮต์) แสงสว่างแห่งฤดูใบไม้ผลิเริ่มสาดส่องไปพร้อมกับอุณหภูมิที่สูงขึ้นด้วยเช่นกัน

ฤดูแห่งซากุระผลิบานกำลังเริ่มต้นขึ้น และเทศกาลชมดอกไม้ตลอดจนการออกไปปิกนิกใต้ต้นซากุระก็จะตามมาด้วยเช่นกัน

วันที่ 3 มีนาคม นั้นเป็น “วันเด็กผู้หญิง (Hinamatsuri)” ในวันนี้เราจะเห็นแต่ละบ้านลุกขึ้นมาจัดชั้นตุ๊กตาฮินะ (Hinaningyo) อย่างงดงงาม ซึ่งนี่เป็นชุดตุ๊กตาญี่ปุ่นแบบโบราณที่แต่งกายตามประเพณีราชสำนัก และจุดเด่นที่สุดก็คือตุ๊กตาสองตัวที่อยู่ชั้นบนสุดซึ่งก็คือ ตุ๊กตาเจ้าชายโอไดริซามะ (Odairi-sama) และเจ้าหญิงโอฮินะซามะ (Ohina-sama) นั่นเอง ขณะเดียวกันในช่วงนี้เทศกาลอนิเมะที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลกก็จะเริ่มจัดขึ้นที่โตเกียวด้วยเช่นกัน  

เดือนเมษายนเป็นช่วงเวลาที่อากาศเย็นสบาย อาจมีฝนโปรยปรายมาบ้างเล็กน้อย อุณหภูมิเฉลี่ยจะอยู่ที่ 14 องศาเซลเซียส (ประมาณ 57 องศาฟาเรนไฮต์)

ดอกซากุระจะเข้าสู่ช่วงที่เบ่งบานเต็มที่ ต่อด้วยการมีความสุขกับการร่วงหล่น แล้วสนุกสนานไปกับการปิกนิกในเทศกาลฮานามิ

ช่วงวันที่ 14-15 เมษายน จะมีการจัด “เทศกาลฤดูใบไม้ผลิแห่งทาคายาม่า (Takayama Spring Festival)” ขึ้น ตลอดทั้งเมืองจะเต็มไปด้วยขบวนแห่งเกี๊ยว, โคมไฟ และการเชิดสิงโตแบบญี่ปุ่นโบราณที่มีสีสัน ฤดูแห่งความคึกคักนี้ควรสำรองที่พักล่วงหน้าจะเป็นการดีที่สุด

ช่วงปลายเดือนเมษายนไปจนกระทั่งต้นเดือนพฤษภาคมจะเป็นช่วงวันหยุดยาวประจำปีของคนญี่ปุ่นที่รู้จักกันดีว่า “Golden Week” ซึ่งเป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์ที่ติดต่อกันหลายวันและคนญี่ปุ่นทั่วทั้งประเทศส่วนใหญ่ก็ถือโอกาสไปท่องเที่ยวพักผ่อนกันช่วงนี้ ทุกสถานที่ท่องเที่ยวนั้นจะคราคร่ำไปด้วยคนญี่ปุ่น เป็นอีกหนึ่งช่วงที่ควรหลีกเลี่ยงมาเยือน แต่ถ้าหากชอบฝูงชนและความสนุกสนานก็ควรสำรองที่พักล่วงหน้าไว้ก่อนเช่นกัน

อุณหภูมิเฉลี่ยของเดือนพฤษภาคมจะอยู่ที่ 18 องศาเซลเซียส (ประมาณ 64 องศาฟาเรนไฮต์) แต่ก็อาจจะมีโอกาสได้เจอฝนตกบ้างเล็กน้อย

ถึงแม้ว่าฤดูซากุระจะสิ้นสุดไปแล้ว แต่ทว่าก็ยังมีบางส่วนในแถบตอนเหนือของประเทศที่เรายังคงหาชมความงดงามของซากุระได้อยู่บ้าง

ช่วงเริ่มต้นของเดือนพฤษภาคมจะยังคงอยู่ในช่วงวันหยุดยาวประจำปีของคนญี่ปุ่นที่เรียกว่า Golden Week อยู่ ซึ่งเป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์ที่ติดต่อกันหลายวันและคนญี่ปุ่นทั่วทั้งประเทศส่วนใหญ่ก็ถือโอกาสไปท่องเที่ยวพักผ่อนกันช่วงนี้ ทุกสถานที่ท่องเที่ยวนั้นจะคราคร่ำไปด้วยคนญี่ปุ่น เป็นอีกหนึ่งช่วงที่ควรหลีกเลี่ยงมาเยือน แต่ถ้าหากชอบฝูงชนและความสนุกสนานก็ควรสำรองที่พักล่วงหน้าไว้ก่อนเช่นกัน

สำหรับผู้ที่ลุ่มหลงในวัฒนธรรมร่วมสมัย ช่วงนี้จะมีเทศกาลศิลปะน่าสนใจอย่าง Roppongi Art Night เกิดขึ้น ทั่วทั้งย่านรปปงหงิในโตเกียวจะเต็มไปด้วยการจัดแสดงผลงานศิลปะกลางแจ้งตลอดการแสดงต่างๆ เกิดขึ้นมากมายในช่วงกลางคืน โดยเทศกาลนี้จะจัดขึ้นเป็นเวลา 2 คืนในช่วงปลายเดือนพฤษภาคมเท่านั้น

ส่วนเทศกาลคันดะ (Kanda Matsuri) ในโตเกียวจะจัดขึ้นในช่วงเดือนพฤษภาคมของทุกปีเลขคี่ (เทียบตามคริสต์ศักราช)  เทศกาลนี้จัดขึ้นเพื่อเป็นการเฉลิมฉลองศาลเจ้าคันดะ (Kanda Shrine) มีการแห่ขบวนเกี๊ยวศักดิ์สิทธิ์ไปทั่วบริเวณย่านคันดะ และกิจกรรมที่น่าสนใจอื่นๆ อีกมากมาย

เทศกาลซานจะ (Sanja Matsuri) หรือแปลได้ว่า “เทศกาลแห่งศาลเจ้าทั้งสาม” ถือเป็นเทศกาลประเพณีดั้งเดิมที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโตเกียว เทศกาลนี้จะจัดขึ้น 3 วันต่อเนื่องกันในช่วงสุดสัปดาห์ที่สามของเดือนพฤษภาคม ผู้คนมากมายจะหลั่งไหลมาที่ย่านอซากุซะเพื่อมาร่วมชมขบวนแห่เกี๊ยวที่เรียกว่า “มิโกชิ (Mikoshi)” ซึ่งหมายถึงศาลเจ้าที่เคลื่อนที่ได้นั่นเอง

อุณหภูมิที่อุ่นขึ้นทำให้หิมะที่ปกคลุมยอดเขาเริ่มละลาย และฤดูกาลปีนเขาในแถบ “เจแปนแอลป์ (Japan Alps)” ก็จะเริ่มต้นขึ้นด้วย แต่ถึงอย่างไรก็ตามช่วงนี้ก็ยังคงมีฝนโปรยปรายอยู่เรื่อยๆ ไปจนถึงปลายเดือนเลยทีเดียว

ถึงแม้ว่าตัวเลขบนปรอทวัดอุณหภูมิอาจจะพุ่งสูงขึ้นถึงระดับ 21 องศาเซลเซียส (ประมาณ 70 องศาฟาเรนไฮต์) แต่ช่วงนี้ก็ยังแนะนำให้พกร่มเผื่อไว้ด้วยเสมอเพราะตามสถิติแล้วเดือนพฤษภาคมคือเดือนที่ฝนตกชุกมากที่สุดของปี ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยอยู่ที่ระดับ 181 มิลิเมตร และมีอัตราฝนตกถึงกว่า 20 วันในหนึ่งเดือนเลยทีเดียว

ช่วงนี้อุณหภูมิจะพุ่งพรวดขึ้นไปถึงที่ระดับ 25 องศาเซลเซียส (ประมาณ 77 องศาฟาเรนไฮต์) แต่สัมผัสได้ถึงความชื้นในอากาศสูง และมีโอกาสที่จะเกิดฝนฟ้าคะนองรุนแรงขึ้นได้

ในวันที่ 1 กรกฎาคม ภูเขาไฟฟูจิจะเริ่มเปิดให้คนทั่วไปปีนขึ้นสู่ยอดเขาได้ เดือนกรกฎาคมและสิงหาคมเป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุดสำหรับการปีนขึ้นไปพิชิตยอดภูเขาไฟฟูจิ

เดือนกรกฎาคมถือเป็นเดือนแห่ง 2 เทศกาลอันยิ่งใหญ่ที่สุดของญี่ปุ่นอย่าง “เทศกาลกิอง (Gion Matsuri)” ในเกียวโต (ตลอดทั้งเดือน) และ “เทศกาลเท็นจิน (Tenjin)” ในโอซาก้า (24-25 กรกฎาคม)

ซึ่งก่อนหน้านั้นก็คือเทศกาลแห่งศาลเจ้ายาซากะที่จะมีการแห่งเกี๊ยวขนาดยักษ์ไปทั่วเมืองเกียวโต และมีการออกร้านของอร่อยให้ชิมกันตลอดแนวริมแม่น้ำคาโมะด้วย

หลังจากนั้นก็จะเป็นการสรรเสริญเทพสึกาวาระและศาลเจ้าเทนมานกุซึ่งเทศกาลนี้จะมีขบวนกลอง ขบวนแห่ง และการจุดดอกไม้ไฟอันยิ่งใหญ่

ท้ายที่สุด “เทศกาลฟูจิร็อค (Fuji Rock Festival)” ซึ่งเป็นเทศกาลดนตรีที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของญี่ปุ่นก็จะเกิดขึ้นบริเวณแถบตีนภูเขาไฟฟูจิราวช่วงปลายเดือนกรกฎาคม เทศกาลนี้จะมีนักร้องนักดนตรีที่มีชื่อเสียงไปจนถึงวงอินดี้ฝีมือดีมาร่วมขึ้นเวทีมากมาย

เดือนนี้อุณหภูมิเฉลี่ยจะขึ้นไปแตะที่ระดับสูงสุดที่ 26 องศาเซลเซียส (ประมาณ 79 องศาฟาเรนไฮต์) และมีความชื้นที่ลดลง

“เทศกาลบง หรือ โอะบง (Obon)” เป็นเทศกาลแห่งความตายตามความเชื่อของพุทธศาสนา จะจัดกันในช่วงกลางเดือนสิงหาคมซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ลูกหลานจะได้ร่วมกันระลึกนึกถึงตลอดจนกราบไหว้บรรพบุรุษ ในช่วงเวลานี้เรามักจะเห็นการประดับโคมไฟ, การร่ายรำ, ตลอดจนสำรับอาหารอันวิจิตรที่จัดทำขึ้นเพื่อบูชาดวงวิญญาณที่ล่วงลับ

เทศกาลดอกไม้ไฟก็จะจัดขึ้นทั่วประเทศในช่วงนี้เช่นกัน รวมไปถึงเทศกาลดอกไม้ไฟที่ยิ่งใหญ่บริเวณแม่น้ำสุมิดะ (โตเกียว), ทะเลสาบบิวะ (ใกล้กับเกียวโต), และแม่น้ำโยโดะ เขตนานิวะ (โอซาก้า) ด้วย

ในวันที่ 6 สิงหาคม จะมีการจัดพิธีรำลึกถึงเหยื่อผู้เคราะห์ร้ายจากเหตุการณ์ทิ้งระเบิดปรมาณูทำลายล้างเมืองฮิโรชิม่าในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง แล้วก็จะมีการลอยโคมกระดาษนับพันไปตามแม่น้ำเพื่ออุทิศให้กับดวงวิญญาณที่จากไปจากเหตุการณ์นี้ด้วย

แล้วคอยจับตา “เทศกาลมัตซึโมโตะบงบง (Matsumoto Bon Bon)” เทศกาลแห่งการร่ายรำเอาไว้ให้ดี ซึ่งเทศกาลนี้จะเกิดขึ้นในช่วงวันเสาร์แรกของเดือนสิงหาคมนั่นเอง

เดือนกันยายนอุณหภูมิจะเริ่มลดลงมาอยู่ที่ระดับ 23 องศาเซลเซียส (ประมาณ 73 องศาฟาเรนไฮต์) ซึ่งเป็นอากาศที่กำลังสบายทีเดียว แต่อัตราเฉลี่ยของปริมาณน้ำฝนยังคงอยู่ที่ระดับ 181 มิลลิเมตร และเป็นฤดูกาลของใต้ฝุ่นด้วยนั่นเอง

สุดสัปดาห์ที่สามของเดือนกันยายนจะเป็นช่วงเวลาที่มีการจัด “เทศกาลคิชิวะดะ ดันจิริ (Kishiwada Danjiri Matsuri)” ในโอซาก้าขึ้น เทศกาลนี้จะมีการลากรถไม้ที่เรียกว่า “ดันจิริ” ไปทั่วเมือง ซึ่งรถนี้จะแกะสลักตามแบบศิลปะญี่ปุ่นโบราณอย่างงดงาม แต่ทว่าเป็นการลากที่ว่องไว ดุดัน เคลื่อนไหวราวกับกระทิงดุ เทศกาลที่ดูเสมือนราวป่าเถื่อนนี้ไม่เหมาะกับผู้ที่ขลาดกลัวแต่อย่างใด

ชาวญี่ปุ่นจะมารวมใจกันเพื่อ “เทศกาลซึคิมิ (Tsukimi) หรือ เทศกาลชมจันทร์” ที่จะจัดขึ้นในค่ำคืนวันพระจันทร์เต็มดวงในเดือนกันยายนและตุลาคม ทุกคนจะร่วมเฉลิมฉลองการชมจันทร์ด้วยการกินขนมที่จัดทำขึ้นพิเศษที่เรียกว่า “ซึคิมิดังโหงะ (Tsukimi Dango)” ซึ่งเป็นขนมที่ทำจากแป้งข้าวเจ้ามีรูปทรงกลมมนคล้ายกับดวงจันทร์นั่นเอง

เดือนตุลาคมอุณหภูมิจะลดลงอีกมาอยู่ที่ระดับ 18 องศาเซลเซียส (ประมาณ 64 องศาฟาเรนไฮต์) และปริมาณน้ำฝนก็จะลดลงมาอยู่ที่ระดับ 158 มิลลิเมตรด้วยเช่นกัน

ช่วงต้นเดือนตุลาคมนั้น “เทศกาลแห่คบเพลิงแห่งอะซามะออนเซ็น (Asama Onsen Taimatsu Matsuri)” จะจัดขึ้นในเมืองมัตซึโมโตะ โดยชาวเมืองจะแห่คบเพลิงฟางก้อนใหญ่ไปตามท้องถนนเพื่อเป็นการเฉลิมฉลองเทศกาลไฟ

ในช่วงวันที่ 9 และ 10 ตุลาคม จะมีการจัด “เทศกาลฤดูใบไม้ร่วงแห่งทาคายามะ (Takayama Autumn Festival)” ขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองศาลเจ้าฮะฉิมัง (Hachiman Shrine) ในขณะที่เทศกาลแบบเดียวกันนี้แต่เป็นเวอร์ชั่นฤดูร้อนจะถูกจัดขึ้นในเดือนเมษายนด้วยเช่นกัน รถแห่จะถูกตกแต่งอย่างงดงามอลังการ บางคันเพิ่มเสน่ห์ด้วยตุ๊กตาที่มีกลไกดึงดูดความสนใจ ขบวนแห่จะเคลื่อนไปตามถนนต่างๆ รอบเมืองอย่างสวยงาม

เทศกาล Kyoto Experimental ก็เกิดขึ้นในช่วงเดือนตุลาคมเช่นกัน ภายในเทศกาลนี้เต็มไปด้วยศิลปการแสดงร่วมสมัยหลากหลายประเภทมาร่วมแสดงความสามารถให้ชมมากมาย

ญี่ปุ่นยังรับเอาวัฒนธรรมอเมริกันเข้ามาผสมผสานอย่างลงตัวด้วยอย่างเช่นเทศกาลฮาโลวีน ในค่ำคืนปล่อยผีนี้ย่ายชิบุย่าในโตเกียวจะคึกคักไปด้วยผู้คนที่แต่งชุดผีต่างสไตล์ออกมาปาร์ตี้มากมาย ขณะที่ย่านช้อปปิ้งดังในโอซาก้าอย่าง “อเมริกามูระ (Amerika-mura)” ก็จะถูกเปลี่ยนโฉมให้เป็นถนนสายปาร์ตี้ฮาโลวีนที่สนุกสนานไม่แพ้กัน

เดือนพฤศจิกายนเป็นการเริ่มต้นของฤดูอันแห้งแล้งอีกครั้ง ปริมาณน้ำฝนจะลดลงเหลือเพียงแค่ระดับ 84 มิลลิเมตร เท่านั้น และมีอัตราฝนตกเฉลี่ย 12 วันต่อเดือน อุณหภูมิจะลดลงมาอยู่ที่ระดับ 12 องศาเซลเซียส (ประมาณ 54 องศาฟาเรนไฮต์) ทำให้อากาศหนาวเย็นขึ้น

“เทศกาลชิฉิ-โกะ-ซาน (Shichi-Go-San) หรือ เทศกาล 7-5-3” เป็นเทศกาลพิเศษประจำปีที่จัดขึ้นสำหรับเด็ก ผู้ปกครองจะแต่งตัวในชุดกิโมโนเต็มยศตามวัยให้กับลูกสาวที่มีอายุ 3 ขวบ (San) และ 7 ขวบ (Shichi) เช่นเดียวกับลูกชายที่มีอายุ 5 ขวบ (Go) เพื่อพาไปขอบคุณและขอพรจากเทพเจ้าในศาลเจ้าชินโต

เดือนธันวาคมอุณหภูมิจะลดต่ำลงมาเฉลี่ยอยู่ที่ 8 องศาเซลเซียส (ประมาณ 46 องศาฟาเรนไฮต์) ตลอดทั้งเดือนอากาศจะแห้งและมีฝนตกโปรปรายเล็กน้อยเป็นบางครั้ง

ร้านอาหารตลอดจนร้านค้าต่างๆ จะปิดบริการในช่วงเทศกาลปีใหม่และวันหยุดยาวตั้งแต่วันที่ 29 ธันวาคม ไปจนถึงวันที่ 3 มกราคม (หลายแห่งยังคงหยุดยาวไปจนถึงวันที่ 6 ส่วนระบบคมนาคมขนส่งและที่พักต่างๆ ยังคงเปิดให้บริการตามปกติ แต่มักจะมีราคาที่สูงขึ้น

ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีความจริงจังกับประเพณีขึ้นปีใหม่เป็นอย่างมาก คนญี่ปุ่นจะเดินทางไปวัดตั้งแต่ช่วงเที่ยงคืนก่อนขึ้นสู่ปีใหม่เพื่อสั่นระฆังให้กังวาล 108 ครั้ง เพื่อเป็นการชำระล้างจิตใจให้บริสิทธิ์ ขณะที่ทุกคนในครอบครัวจะมาพร้อมหน้าและกินโซบะเส้นยาวเพื่อเป็นการเริ่มต้นศักราชใหม่ซึ่งตามความเชื่อดั้งเดิมนั้นเป็นสัญลักษณ์แห่งความโชคดีและมีอายุยืนนั่นเอง